In memoriam Jelle Nijhout
Door Wim van der Linde
Eerder gepubliceerd in Nuutsbaeker No 4, 2010

Het is opmerkelijk dat ook na lange tijd nog steeds nieuwe oorlogsverhalen opduiken. Op 10 mei aanstaande is het zeventig jaar geleden dat Nederland door de Duitse legers werd overvallen en onder de voet gelopen. Slechts weinigen weten dat in de eerste minuten na het begin van het Duitse offensief op Beeks grondgebied een Nederlandse militair sneuvelde: Jelle Nijhout uit Amsterdam. De heer Wim van der Linde uit Berg aan de Maas stuurde ons het verhaal. Tragisch door zijn verloop, en een opmerkelijk tijdsbeeld dat informatie geeft over de verhouding van katholieken en protestanten in die dagen:

“Het tijdstip voor de aanval op Nederland, België en Frankrijk, in militaire termen Fall Gelb genoemd,  was bepaald op 4.00 uur in de ochtend van de tiende mei 1940. Echter enkele kleinere Duitse eenheden waren al enige tijd eerder de grens gepasseerd. Dit was onder meer het geval met het “Bataljon zur besonderen Verwendung 100” dat achter de verdedigingslijn langs Geleenbeek en Geul van Sittard naar Maastricht moest oprukken naar de Maasbruggen. Dit bataljon bestond uit een lange gemotoriseerde colonne met een paar tanks, pantserwagens, gemotoriseerd anti-tank-geschut en gemotoriseerde infanterie in de voorhoede. Het rukte op van Tuddern naar Sittard en daarna via de Rijksweg van Sittard via Geleen en Beek naar Maastricht.

Om 3:30 uur, een half uur voor het officiële begin van de aanval, passeerde het Bataljon in Sittard de grens. Het ondervond direct Nederlandse militaire tegenstand. In Sittard sneuvelden twee Nederlandse militairen. Daarna rukte het zonder verdere weerstand op van Sittard naar Geleen. In Geleen moest een bij de Eindstraat half over de weg liggende boom door één van de tanks opzij geduwd worden. In Neerbeek was de betonnen versperring op de brug over het mijnspoor gesloten, en deze versperring werd verdedigd vanuit loopgraven die waren aangelegd op het hoge talud van het mijnspoor. De verdedigers beschikten over één mitrailleur en verder slechts over geweren. Er ontstond een vuurgevecht waarbij soldaat Jelle Nijhout een kogel in zijn hoofd kreeg. Dat was om ongeveer  4.00 uur, het officiële  tijdstip van het begin van de inval van de Duitsers.

Na het korte oponthoud in Neerbeek, niet meer dan ongeveer 15 minuten, kon de Duitse militaire colonne zonder verdere tegenstand doorrijden tot de buitenwijken van Maastricht.

Direct na het vuurgevecht gingen Neerbeekse burgers ter plaatse kijken. Zij vonden de zwaargewonde man, en waarschuwden de pastoor. Deze diende hem de laatste sacramenten toe. De soldaat overleed vervolgens in de armen van de pastoor. Nadien bleek dat Jelle Nijhout Nederlands Hervormd was: hij had volgens de norm van die dagen niet bediend mogen worden. Hij kreeg een noodgraf in de stoep buiten de Katholieke begraafplaats van Neerbeek.

Direct na de capitulatie van Nederland werd zijn stoffelijk overschot overgebracht naar Amsterdam en daar her-begraven. Na de oorlog werd hij overgebracht naar de erebegraafplaats in Loenen.”

Jelle Nijhout was geboren op 11 augustus 1914 te Amsterdam. Als dienstplichtige diende hij bij het 37e R.I. Hij overleed op 10 mei 1940.