Auteur: Herman Peters.
Op woensdag 30 juli 1930 wordt Arthur Jan Elisa Spronken, roepnaam Arthur, in Beek geboren. Hij is een zoon van de sigarenfabrikant Jan Nicolaas Spronken ( * Beek-Neerbeek: 25-01-1890 – † Beek: 23-03-1965 en Bertha Herz (* Erkelenz (D): 30-03-1903 – † Sittard: 21-01-1984). Arthur Spronken moet na de lagere school te Beek eigenlijk handelaar worden maar gaat dan van 1948 tot 1952 naar de kunstnijverheidsschool te Maastricht. Harry Koolen en Charles Vos zijn o.a. zijn leermeesters. Daarna vertrekt hij voor een jaar nar Milaan om stage te lopen aan de Academie voor schone kunsten van Brera. Marino Marini, een kenner op het gebied van paarden, geeft hem daar les. Tot 1961 vormt Arthur Spronken dan vooral religieuze figuren van hout, om dan over te gaan naar kunstwerken van brons. In 1964 krijgt hij dan een individuele tentoonstelling in het Frans Hals Museum te Haarlem.
In 1955 trouwt Arthur met de Finse kunstenares Varpu Tikanoja (* Vaasa (Finl.): 07-10-1928 – † Beek-Kelmond: 09-04-1983). Het echtpaar gaat wonen in Kelmond, op het landgoed Varpullan, genoemd naar zijn echtgenote en ze krijgen vijf kinderen, vier dochters en een zoon. Vier van hen dragen eveneens het kunstenaarsbloed. Na het overlijden van Varpu leeft Arthur samen met de beeldhouwster Francesca Zijlstra (* Harlingen: 02-08-1950 -† Beek-Kelmond: 26-06-2021).
Arthur Spronken is sinds zijn jeugd geobsedeerd door paarden en maakt vooral paardentorso’s, paarden vaak zonder benen. Zijn grootste opdracht was het vervaardigen van een kopie van het standbeeld van de Romeinse veldheer Marcus Aurelius dat zich in Rome bevindt. Zijn beeldhouwwerken zijn te zien in vele Nederlandse gemeenten. Naar schatting zijn er een honderdtal kunstwerken van zijn hand verschenen.
In Beek was o.a. de ‘zonnestier’ te bewonderen, een beeld dat hij in 1968 maakte samen met leerlingen van de toenmalige LTS te Beek. Het is verwijderd en opgeslagen. Voor de Sint-Martinuskerk staat sinds 1969 zijn beeld ‘Het Onverzettelijke’ dat de bevrijding van Beek symboliseert. Voor het gemeentehuis staat sinds 1985 het bronzen monument ‘De 4 windstreken’. In de Raadhuisstraat is een stenen ‘Reliëfzuil’ van Spronken te zien, geplaatst in 1987, bij gelegenheid van verbouw van het Beeker gemeentehuis. Bij de Sint-Hubertuskerk te Genhout staat sinds 2015 de bronzen ‘Phoenix’. Van zijn tweede partner Francesca Zijlstra, staat op de hoek Raadhuisstraat, Burgemeester Janssenstraat het ‘Joods monument’ dat in 1987 werd geplaatst om de omgekomen Joodse mensen van Beek te herdenken. De bronzen kunstwerken werden alle gegoten in de voormalige bronsgieterij van Pie Sijen te Kelmond, een plek waar de toenmalige koningin Beatrix vaak te gast was.
Koningin Beatrix, tegenwoordig weer prinses, kwam regelmatig op, bezoek in Kelmond. Allereerst om model te staan bij Arthur Spronken, maar ook om paard te rijden en met de beeldhouwer te praten over hun gezamenlijke passie, kunst. Portretten van haar, haar echtgenoot en hun kinderen pronken sinds donderdag 4 april 2024 in de tuinen van paleis Soestdijk. Eerder stond deze beeldengroep sinds 1996 op de patio van het Haags Museum in Scheveningen. Arthur Spronken overlijdt op vrijdag 5 april 2018, 87 jaar oud in het ziekenhuis van Sittard.
voor de Sint-Martinuskerk.
voor het Beeker gemeentehuis
ENKELE WERKEN VAN ARTHUR SPRONKEN
Bron: Aantekeningen van Henk Kuijpers (†)
Foto’s: Heemkundevereniging Beek en Herman Peters