Zondag 17 september 1944 een onvergetelijke dag voor Beek. De hele dag weer veel Amerikaans vliegmachines en maar vluchtende Duitsers. Veel en zwaar geschut want niemand durft op straat te komen. Dit is de laatste dag dat de moffen hier de baas zijn en de laatste dag van het nazieregiem. De laatste dag dat zij ons hier onder de druk en knoet hebben. Tegen vier uur in de namiddag wordt het mitrailleurvuur zo hevig dat men dacht nergens meer een veilige plaats te vinden. Tegen zes uur in de namiddag vertrokken de laatste Duitsers.
Op zondag 17 september om half zeven in de namiddag, Beek bevrijd. Het was tegen zes uur in de namiddag toen de eerste Amerikaans tanks op Beeker grondgebied hun eerste trede deden en wel in de Hoogkuil (Rijksweg Zuid). Van daar uit gingen ze door het veld in noordwestelijke richting over de Kakeberg door het Heideveld en kwamen zo Beek binnen op de Prins Mauritslaan bij de Middelweg door een boomgaard. Om half zeven stonden ze op de Rijksweg in de kom van Beek. Door het hevig geknetter van het geschut zaten alle mensen in de kelders en niemand wist dat onze bevrijders er waren. Tot op eens een paar personen de durf hadden om eens even te gaan kijken wat er te doen en gaande was op straat. Op eens hoorden men door het hele dorp: de Ammies komen, ze zijn daar, onze bevrijders. Zou het waar zijn? Ja men hoorde al goed de zware tanks over de Rijksweg gaan maar door het hevig schieten wat nog altijd gaande was durfde men nog niet te gaan kijken, Hoe blij is ons hart nu van blijdschap. Opeens hoorde men ze op de Rijksweg zingen: “Oranje boven, Oranje boven, leve onze Wilhelmina”. Nu zag men de mensen in grote drommen en in galop naar de Rijksweg komen, door alle straten zelfs de kleine steegjes konden nog geen plaats genoeg bieden om de mensen doorgang te verlenen naar de Rijksweg om onze bevrijders te begroeten. Op de Rijksweg gekomen zag men daar lange rijen mensen, jong en oud, kinderen meestal versierd met een oranje lintje, strikje of sjerp al zingend en springend over de Rijksweg rondscharrelen en maar zingen: “Oranje boven, Oranje boven, leve Koningin Wilhelmina, leve onze bevrijders, hoera”.
Om bij onze bevrijders te komen om hen te feliciteren, omdat ze ons zo goed bevrijd hebben van de moffen, was men werkelijk bang toen men een vijftal grote Amerikaanse tanks zag staan, zo’n grote gevechtswagen hadden wij nog nooit gezien. Over deze grote tanks was voor en achter een groot oranje doek gespannen. Onze eerste bevrijders begonnen na eerst kennis gemaakt te hebben met ons versnaperingen uit te delen aan de Beeker juffen en kinderen hetgeen erg welkom was. Zij waren dadelijk goede vrienden en ook welkom. De Beeker politie had dadelijk hulp gekregen van de OD van Beek welk dadelijk present waren met een witte band om de linker arm, waarop in oranje kleur een salamander op stond en de letters OD oranje. OD betekent ordedienst men zei ook al oranjedienst en tegen nieuwsgierige werd gezegd dat zijn allemaal onderduikers. De feestviering op straat en in de cafés duurde tot negen uur, toen moesten allen van straat af en naar huis waar toen op menig plaats intiem de vrijheid nog wel werd gevierd.
Maandag 18 september 1944 was alles vroeg uit de veren om onze bevrijders te zien en men zag toen al meer van die grote tanks op de Rijksweg komen en onder de bevrijders werden toegeroepen met vriendelijke woorden: “Allo boys, allo boys”. Onze Amerikanen staken vanuit de tanks of auto de rechterhand omhoog en de middelvingers houden ze in een V, betekende vrijheid. Die dag was nog alles in volle glorie. Op de Maastrichterlaan tegenover de Raadhuisstraat had men een doek gespannen met de tekst: “Welkom our Liberetors American”. (Welkom onze Amerikaanse bevrijders).
De politie en de OD’ers waren begonnen met de NSB’ers op te halen en werden in de jongensschool gebracht, hetgeen veel belangstelling trok. Dezelfde dag werden van alle zijde nog Duitse krijgsgevangene opgehaald en deze werden in de nieuwe jongensschool ondergebracht. En tegen de avond op transport weggebracht richting Maastricht en zo naar Engeland. Op maandag 18 september kwam prins Bernard per vliegtuig naar Nederland, hij was geland op het grondgebied van Maastricht. Op dinsdag 19 september werd in de vroege morgen alweer begonnen met NSB’ers welke nog hier waren op te halen evenals leden van het arbeidsfront en zij die de Duitsers op een of andere manier gesteund hadden. De mensen hadden nog niet veel zin om hun werk te hervatten en waren meestal toeschouwer bij het ophalen van de NSB’ers en het voorbij trekken van de Amerikaanse tanks en auto’s. De vroege morgen van dinsdag 19 september waren door onze gemeente op alle palen en poorten de volgende biljetten aangeplakt:
“Mijnheer generaal Göring, zijn vertrouweling, mijnheer Pierre Laval zijn broeder, mijnheer Himmler zijn schoonbroeder, de heren Mussert, van Geelkerken, de heer ’t Gröfke en zijn leerling Flup melden met innige droefheid het zo gewenste afsterven van hunnen afkeer inboezemende Führer en bidden u tegenwoordig te zijn op de begrafenis van Adolf Hitler, groot ridder van het luchtruim, overleden ten gevolge van een verkeerde stop boven de Manche, niet te willen troosten de wreed behandelde Engelse werklieden. De requiemmis zal gezongen worden door de vermaarde macaronis die zullen vertolken De vlucht uit Afrika, de terugtocht uit Albanië onder leiding van hun welbeminde meester Benito Mussolini. Een groot defilé zal plaats hebben onder de torenboog onder leiding van mijnheer Churchill en prins Bernard gezeten, in de gedenkwaardige wagon van Compiègne-Berlijn, zo haast mogelijk en ten laatste morgen. Noch bloemen noch kransen enkel dansmuziek toegelaten.
De verbonden mogendheden zullen de overwinning behalen.
Reischdrückerei Berlin”.
Deze zelfde dag zijn Beeker ondergedoken joden ook tevoorschijn gekomen, zoals Bernhard Meier met zijn vrouw, bijgenaamd Bèr de Jood. Die ruim twee jaar hier in Beek ondergedoken waren niet ver van zijn huis en wel in de Bourgognestraat nummer 8 bij Huub Klinkers-Romans. Men kon wel denken dat die wel weer in hun nopjes waren nu zij weer als vrije burgers voor de dag konden komen. De oude sigarenfabriek van Hennekens was ook nog een schuilplek geweest, daar heeft madame Kanarek met haar zoon Frans zich ook ruim twee jaar schuilgehouden. Toen Frans Kanarek weer in de vrije lucht kwam had hij veel bekijks, ten eerste daar hij ruim twee jaar zijn haar had laten groeien en nu een lange haarvlecht op zijn rug had met een oranje strik erin en verder maar gewoon in burgerkleding was. Hun gezicht was wel bleek van twee jaar binnen zitten. Trouwens had hij veel vrienden in Beek en was altijd een behulpzaam en populaire jongen geweest, zodat hem iedereen hier in Beek goed kon hebben. Hij was wel geen Beekenaar van geboorte, maar iedereen kon goed met hem opschieten. Hij was van geboorte Duitser en een paar jaar geleden zijn zij als Jood in Duitsland verjaagd en hebben zich toen in Beek gevestigd in het pand van Jos Wolf op de Maastrichterlaan waar zij een vleeswinkel dreven. Zijn vader is in de oorlog overleden hier in Beek. Hij deelde ons mede dat hij na de bevrijding als vrijwilliger ging vechten tegen de moffen die hem destijds verjaagd hadden. Zijn ideaal heeft hij volbracht en 10 november 1944 is hij vertrokken om met onze vrijwilligers te vechten tegen de moffen. In de sigarenfabriek van Hennekens hadden zich nog meer personen schuil gehouden, zo hadden er een half jaar twee Engels piloten vertoefd. Acht stuks radio’s waren er verstopt en de onderduikers hadden hun boeken en bescheiden opgeborgen. Dit allemaal had niemand vermoed, vooral niet de Duitsers en hun knechten de NSB’ers van Beek. Ook vernamen wij dezelfde dag dat mejuffrouw Sophie Wolf was ondergedoken in Sint Truiden België in het klein seminarie, waar zij gelijktijdig van godsdienst was veranderd en nu ook katholiek was geworden en goed ook! Alfred Benedik zou in Venray zitten en Louis de Leeuw met vrouw en kinderen in Tilburg en het dochtertje van Ber Meier (Vera) in Valkenswaard. Venray en Tilburg zijn nog niet bevrijd, zodat die nog niet terug kunnen komen. De andere joden van Beek zoals Jos Wolf, Benedik met zijn vrouw en hun zoon Leo welke destijds door de Duitsers zijn weggevoerd, zullen wij niet meer terug verwachten, wij denken dat wij hen nooit meer zullen zien en zij een tragisch eind hebben meegemaakt.
Daar onze oud-burgemeester J. van Sonsbeeck de laatste tijd in Tilburg woonachtig was en met de bevrijding van Beek dan ook hier afwezig was, werd het burgemeesterschap waargenomen door de vroegere locoburgemeester Jac Mevis.
Woensdag 20 september werden nog enige NSB-ers opgehaald en in de namiddag werd onze gemeenteopzichter ing. Hoogendoorn, NSB’er, te Voerendaal opgepikt. De rust is nu zowat ingetreden en ieder heeft zijn gewone werkzaamheden weer hervat. De OD’ers lopen nu door het dorp om de orde te houden en moeten om negen uur ’s avonds van straat af en verder gaat alles weer gewoon zijn gang. Dagelijks worden nog Duitse krijgsgevangen opgepakt en veel oorlogsmateriaal in beslag genomen en opgehaald. Wat de oorlogsschade betreft is Beek er heel goed afgekomen, alleen in Geverik hebben de huizen veel geleden en in Klein Genhout zijn twee huizen afgebrand van Hub Gelissen en van Gorissen. Aan de Rijksweg Zuid richting Maastricht genaamd Boven de Hoogkuil hebben een paar boerderijen ook veel geleden, want tussen de Kruisberg en Beek is een zware slag geweest. Dit kon men wel zien aan de tanks en auto’s die de Duitsers daar hebben achtergelaten en een drietal kanonnen. Hier heeft zich woensdag 20 september een tragisch voorval afgespeeld, door een bezoeker was een Duits projectiel gevonden en dit werd aan alle kanten bekeken en opeens afging en er vielen hierbij vier doden te betreuren. Dat waren Leo Coumans met zijn zoon Christiaan uit Stein, Mathieu Solberg en Leon Spronken uit Neerbeek.
Maar nu komt de schrale tijd pas aan wat betreft de levensmiddelen. Vanaf deze week geen boter meer te krijgen en weinig melk en het witte brood is het ook de laatste week bijna niet meer te krijgen.
De dag van de bevrijding zijn in onze gemeente dertien Duitse soldaten gesneuveld waarvan zeven op de RK vijf op de Protestantse en een in Genhout op het kerkhof begraven zijn. Aan het gemeentehuis werd bekendgemaakt dat vrijwilligers zich konden melden om mee te vechten tegen de Duitsers. Hiervoor waren dadelijk veel jongen mannen die zich aanmelden als soldaat. Op maandag 25 september is iedereen die verder gaat als zeven kilometer verplicht op het gemeentehuis aangifte te doen waarbij je een bewijs krijgt om verder te gaan dan zeven kilometer.
In Sittard komen veel granaten neer, de toevoer van auto’s en tanks wordt met de dag groter maar het is niet zoals met de Duitsers, geen voetgangers, geen wielrijders of met paard en wagen. Maar alles met auto’s tanks en vliegmachines en de kleren zijn ook tiptop. Op vrijdag 29 september was Hub Clermons die vier en een half jaar als Hollands militair naar Engeland was gegaan voor het eerst weer in Beek. Maar voor hem was het een droevige thuiskomst. De dag voor zijn komst was zijn moeder overleden en zijn vader hadden ze opgepikt als pro-Duitser. Drie broers en een zuster van hem zaten in Duitsland, dus dit was een droevig en onaangename thuiskomst voor hem na vier en een half jaar. Op zaterdag 21 oktober was ook zijn collega Jacq Gelissen die ook vier en een half jaar was weggeweest in zijn geboorteplaats Beek terug bij zijn ouders. Deze thuiskomst was ook dadelijk bekend en veel van zijn oud-vrienden gingen diezelfde avond nog op bezoek ook zondag had hij nog veel bezoek. Zondag 22 oktober na de hoogmis maakten de harmonie een rondgang met hem door het dorp als oud lid van de harmonie en hij ging voorop tussen het bestuur zodat iedereen hem goed kon zien. Hij had ook nog een vriend van hem meegebracht een zekere Claessen van Susteren, maar daar Susteren nog niet bevrijd was kon deze nog niet naar zijn familie terug gaan en heeft hij zijn twee verlofdagen maar hier in Beek doorgebracht.
Op zaterdag 21 oktober zijn veel Amerikaanse soldaten in Beek gekomen, blanke en zwarten, bij de zusters in de Molenstraat hebben zij een hospitaal ingericht, maar de zwarte soldaten vallen nog wel erg in de smaak bij de juffen en van alle kanten uit de omtrek kwamen de juffen met de ‘blackman’ kennis maken en de negers vonden dit erg leuk en waren dan ook dadelijk verliefd op de Limburgse meisjes. De blanken waren hierdoor wel jaloers. Op zondag 29 oktober was het Beeker winterkermis zonder vlaai of vermaak alles is stil verlopen. In de week van 30 oktober tot 4 november zijn in Sittard en omgeving veel granaten neergekomen waarbij ook doden te betreuren waren.
Donderdag 9 november wordt bekend gemaakt dat wij een half pond klontjes suiker en 280 gram beschuit extra krijgen. De mensen beginnen nu alweer moed te krijgen dat het beter gaat met de levensmiddelen, want op dinsdag 14 november dat wij een bon moeten inleveren voor een half pond peulvruchten en 490 Amerikaans bloem en een pond Amerikaans bussenvlees. Bij de burgers waar nu zo’n gaarkeuken staat hebben zij zelf nu ook een goede kok, ze krijgen hetzelfde eten als de militairen.
Zondag 19 november was grote paniek in de kerk te Beek in de mis van half tien. Toen de pater aan het preken was, kwam een raketvliegtuig zeer laag over en de mensen in de kerk meenden dat en vliegende bom neerkwam. Direct was een oploopje in de kerk, iedereen wilde naar buiten, maar iedereen was zo nerveus, dat ze niet wisten waar ze het eerste buiten naar buiten konden. De pater zei dat de mensen kalm moesten blijven, maar de vrouwen schreeuwden maar van angst. De pater vervolgde zijn mis en kapelaan Bertin ging de preekstoel op en zie: “Mensen zijt maar kalm. Het was maar een vliegtuig, want ik heb het zelf gezien”. Nu begon iedereen te lachen.
Op maandag 20 november is Leo Kubben begraven, als slachtoffer van de drukte op de Rijksweg. Dinsdag 21 november wordt bekend gemaakt dat we per persoon een half pond vet krijgen in plaats van boter, want zolang als wij bevrijd zijn, hebben we geen boter meer gehad en nu is het maar iedere dag hetzelfde, boterham met stroop of appelmoes. Ja, we zijn er nu al aan gewend en hebben ook al veel meegemaakt.
Woensdag 22 november is voor Beek weer een gedenkwaardige dag, want op deze dag is de eerste vliegende bom in Beek neergekomen in de Sanderboutlaan bij de familie Op den Kamp-Gelissen, een gezin van 21 personen! De bom is omstreeks half elf in de voormiddag neergekomen. Een meisje was lichtgewond geraakt en dhr. Op den Kamp zwaargewond, zodat ze hem hebben moeten overbrengen naar het ziekenhuis in Sittard. Het huis heeft ook veel schade opgelopen en de andere huizen in de buurt hebben allen lichte schade opgelopen. Vrijdag 24 november wordt bekend gemaakt dat we allen een reep chocolade per persoon krijgen en een week later een pond suiker en een ons ‘echte’ koffie per persoon. Vanaf maandag 4 december mogen we weer tot elf uur ’s avonds op straat blijven en ’s morgens na zeven uur op straat.
In Sittard en omgeving komen de laatste dagen weer veel granaten neer, waarbij ook slachtoffers vallen en ook van zelf veel schade aan huizen. Op zaterdag- en zondagavond 16 en 17 december zijn veel Duitse vliegmachines in de lucht, deze laten meestal parachutisten neer, want de laatste dagen zijn er veel opgepikt. Zo’n zelfde rumoerige nacht krijgen we in de nacht van Oud- naar Nieuwjaar, waarbij veel Duitse vliegmachines in de lucht zijn en parachutisten neerlaten. In deze nacht zijn ook Duitse machines neergeschoten en enkele in brand. Nieuwjaarsdag in de ochtend is het erg betrokken. Er zijn veel Duitse vliegtuigen in de lucht en het is erg rumoerig en tevens ook zeer gevaarlijk buiten met dat schieten en afweervuur.